5 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੋਲੀ ਸਮਾਰੋਹ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਮਥੁਰਾ ਅਤੇ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਦੀ ਹੋਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਰੰਗ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਹਿਰ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇੱਥੇ ਹੋਲੀ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲਾਠੀਮਾਰ ਤੱਕ, ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਮਥੁਰਾ-ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਦੀਆਂ 5 ਵਿਲੱਖਣ ਹੋਲੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ।
1. ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਹੋਲੀ
ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਵਿੱਚ, ਹੋਲੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਹੋਲੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ‘ਫੂਲੋਂ ਵਾਲੀ ਹੋਲੀ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਬਾਂਕੇ ਬਿਹਾਰੀ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਗੁਲਾਲ ਜਾਂ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦਾ ਪਰਿਸਰ ਭਗਤੀ ਗੀਤਾਂ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਗੂੰਜ ਉੱਠਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਨੁਭਵ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਵਰਦਾਨ ਵਰਗਾ ਹੈ।
2. ਲਠਮਾਰ ਹੋਲੀ
ਬਰਸਾਨਾ ਦੀ ਲਠਮਾਰ ਹੋਲੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਔਰਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਡੇ ਲੈ ਕੇ ਮਰਦਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਰਦ ਢਾਲਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਪੂਰਾ ਮਾਹੌਲ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ, ਹਾਸੇ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
3. ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਦੀ ਹੋਲੀ
ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਲਈ ਹੋਲੀ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਲਈ ਰੰਗਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਸੋਚ ਟੁੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਵਿੱਚ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ ਤਿਆਗ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਰੰਗੀਨ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ, ਗੁਲਾਲ ਸੁੱਟਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭਜਨ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਹੋਲੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
4. ਰੰਗੀਨ ਹੋਲੀ
ਮਥੁਰਾ ਵਿੱਚ, ਹੋਲੀ ਦਾ ਅਸਲੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਰੰਗ ਪੰਚਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਪੂਰਾ ਮਥੁਰਾ ਰੰਗਾਂ, ਗੁਲਾਲ, ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟਿਆਂ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੱਢੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਲੂਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਖਾਸ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਹ ਦਿਨ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀ ਇਕੱਠੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
5. ਨੰਦਗਾਓਂ ਦੀ ਹੋਲੀ
ਹੋਲੀ ਨੰਦਾਗਾਓਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਆਪਣੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਵਾਲੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੰਦਾ ਬਾਬਾ ਅਤੇ ਯਸ਼ੋਦਾ ਮਾਇਆ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਦਿਨ, ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਲੀ ਬਹੁਤ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੋਲੀ ਬਰਸਾਨਾ ਦੀ ਹੋਲੀ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸਾਨੂੰ ਹੋਲੀ ਦੇਖਣ ਲਈ ਮਥੁਰਾ-ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਕਿਉਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹੋਲੀ ਦੇ ਅਸਲੀ ਰੰਗ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਤੀ ਦੀ ਝਲਕ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮਥੁਰਾ ਅਤੇ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਓ। ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਵਿਲੱਖਣ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਮਾਹੌਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਭਰ ਲਈ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਅਨੁਭਵ ਦੇਵੇਗਾ।